Stomverbaasd was ik toen een notaris me erop wees dat een overlijdensuitkering belast zou zijn voor de erfbelasting. Dat riep direct vragen op.
Wanneer iemand in loondienst overlijdt, is de werkgever wettelijk verplicht om één maandsalaris uit te keren aan de nabestaanden. Sommige werkgevers, zoals de overheid, keren zelfs drie maandsalarissen uit – belastingvrij, zo werd mij altijd verteld.
Maar vorig jaar publiceerde de Kennisgroep van de Belastingdienst een standpunt dat afwijkt van deze praktijk. Volgens hen blijft slechts één maand belastingvrij. De overige twee maanden zouden wél meetellen als belaste vordering voor de erfbelasting. Voor de loonbelasting geldt immers dat een uitkering tot drie maanden belastingvrij is. Volgens de Kennisgroep is er dus geen samenloop met de erfbelasting.
Wat ik heb geleerd
Tijdens mijn opleiding leerde ik juist iets anders: de erfbelasting is een zogenoemde tijdstipbelasting. Dat betekent dat gekeken wordt naar het vermogen dat aanwezig is net vóór het overlijden. Alles wat daarna gebeurt – zoals waardestijgingen of nieuwe vorderingen – telt in principe niet mee.
En het recht op een overlijdensuitkering? Dat ontstaat ná het overlijden. Het was er niet vóór het overlijden, dus zou het buiten de erfbelasting moeten vallen.
Een verrassend oude uitspraak
Die redenering blijkt niet uit de lucht gegrepen. Ik werd gewezen op een uitspraak van de Hoge Raad uit 1903 (!), waarin precies deze lijn wordt gevolgd: het recht op de overlijdensuitkering ontstaat pas na overlijden en valt dus niet onder de erfbelasting.
De les: blijf kritisch
Moraal van dit verhaal: niet alles wat op de website van de Belastingdienst staat of door de Kennisgroep wordt beweerd, is automatisch juist. De Belastingdienst is een belangrijke en vaak betrouwbare bron, maar ook zij maken fouten of baseren zich op interpretaties die nog niet juridisch zijn getoetst.
Sterker nog, standpunten van de Kennisgroep worden soms een dag na publicatie alweer ingetrokken.
Natuurlijk mag je hun standpunt volgen – dat voorkomt discussie. Maar je mag ook een ander standpunt innemen, als je daarvoor goede argumenten hebt. Uiteindelijk is het aan de rechter om te bepalen wie gelijk heeft.
En zeg nou zelf: wie ooit de Belastingtelefoon heeft gebeld, weet dat je daar ook niet altijd hetzelfde antwoord krijgt.
Wil je wél zeker weten waar je aan toe bent?
Voor betrouwbaar belastingadvies, ben je bij Helder in Belastingen aan het juiste adres. Maak een afspraak – we denken graag met je mee.
